جایگاه دوچرخه سواری در رویکرد نوین مدیریت شهرها

در روز‌های گذشته و همزمان با راه‌اندازی دوچرخه‌های اشتراکی در بوستان‌های ویژه بانوان، کاربران دوچرخه‌های اشتراکی از محدودشدن استفاده بانوان از دوچرخه‌های اشتراکی به پارک‌های بانوان و عدم سرویس‌دهی این سامانه به بانوان در سطح شهر گزارش دادند.

دوچرخه سواری زنان در مکان‌های عمومی مشهد، با تلاش “ستاد امر به معروف و نهی از منکر” قدغن شده است.

مهدی روزبهانه (رئیس هیات دوچرخه سواری خراسان رضوی) ، اقدام مربوطه را به دوش زنانی انداخته که به “هنجارها” پایبند نیستند: «باعث این محدودیت‌ها افرادی بودند که در گذشته بدون رعایت صحیح حجاب و استفاده از لباس‌های زننده هنگام دوچرخه سواری، توجه زیادی را به این مسئله جلب کردند.»

دوچرخه در جامعه مدرن امروزی دیگر یك وسیله ورزشی صرف نیست؛ این وسیله به اقتضای شرایط زندگی كنونی به ابزاری بدل شده است كه می تواند علاوه بر كاهش هزینه های سلامت، از بار انواع آلودگی های محیط زیستی بكاهد.

همین ویژگی كاربردی و موثر دوچرخه است كه سازمان ملل را در فروردین امسال بر آن داشت تا براساس پیشنهاد تركمنستان و با رای موافق تمامی 193 عضو این سازمان، روزی را به نام دوچرخه در تقویم محیط زیستی جا دهد.

بر این اساس، تمام دولت های عضو سازمان ملل موظف هستند سالانه گزارش هایی را به صحن علنی این سازمان ارائه كنند مبنی بر این كه دولت متبوعشان چه تمهیداتی را برای ترویج استفاده از دوچرخه و امكان دوچرخه سواری ایمن برای شهروندان فراهم كرده است.

فرهنگ دوچرخه سواری از مهمترین رویکردهای نوین مدیریت شهرهاست.

کپنهاگ، برترین مکان دوچرخه‌سواری جهان  

در بسیاری از شهرهای اروپایی استفاده از حمل و نقل فعال به جای خودرو رواج زیادی دارد. در کپنهاگ – پایتخت دانمارک – ۳۰ درصد سفرها با دوچرخه صورت می‌گیرد. کپنهاگ را «پایتخت دوچرخه‌ها» می‌نامند. حدود ۵۴۴ هزار نفر از شهروندان کپنهاگی از دوچرخه به عنوان اصلی‌ترین وسیله رفت و آمد استفاده می‌کنند و مسئولان شهر کپنهاگ، مراکزی را برای کرایه دوچرخه به شهروندان ایجاد کرده‌اند که با بازگرداندن دوچرخه، ودیعه ۲۰ کرونی به آن‌ها بازگردانده می‌شود علاوه بر تعبیه چراغ‌های راهنمایی ویژه دوچرخه‌سواران، در برخی مناطق شهری کپنهاگ، ورود خودرو به‌کلی ممنوع است و فقط دوچرخه‌سواران حق تردد دارند.

در این شهر نه فقط دوچرخه‌سواری ترویج داده می‌شود، بلکه تلاش می‌شود تا در دسترس بوده و استفاده از آن افزایش پیدا کند.

کپنهاگ،  پایتخت دانمارک در سال 2019 به‌عنوان مقصد برتر دوچرخه‌سواری جهان شناخته‌شده است.

این شهر برای به دست آوردن این شاخص از سال 2011 تحولات و زیرساخت‌های مرتبط با دوچرخه‌سواری شهری را پیگیری و به‌روزرسانی‌های منظم درباره تغییر نگرش، سیاست و تامین هزینه‌های مالی مربوط به دوچرخه‌سواری در شهرهای سراسر جهان را منتشر می‌کند.

زیرساخت‌های دوچرخه‌سواری، امکانات دوچرخه‌سواری، کاهش ترافیک(با توجه به اولویت‌بندی دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی و هزینه‌های مرتبط با حمل‌ونقل سنتی که دو مورد اول، ایمن‌تر و کارآمدتر هستند)، سهم دوچرخه‌سواری (درصد مسافرانی که از یک نوع وسیله حمل‌ونقل استفاده می‌کنند و این سهم در 10 سال گذشته افزایش‌یافته است)، شاخص‌های ایمنی، استفاده و ترویج بیشتر از دوچرخه‌های باری از عوامل مهم در این زمینه است.

همچنین، شهرهایی که دوچرخه‌سواری را به‌عنوان جایگزین ترویج کنند، امتیاز بیشتری کسب می‌کنند.

مقامات محلی سال‌هاست که تلاش می‌کنند، دوچرخه‌سواری به‌عنوان روش برتر حمل‌ونقل باشد و شاهد توقف آن نباشند.

محققان اظهار کردند: با توجه به بحران کروناویروس در جهان، انگیزه بیشتری برای توسعه زیرساخت‌های مرتبط با دوچرخه‌سواری در سطح شهر ایجادشده است.

با توجه به اینکه دوچرخه‌سواری به‌عنوان جایگزین مناسب در این شهر انتخاب‌شده است، پایتخت دانمارک، نه‌تنها امنیت و سلامت خود را حفظ می‌کند، بلکه می‌تواند تمرکز بر روی تلاش‌های اقتصادی، برای پروژه‌های زیرساختی داشته باشد که زندگی را برای شهروندان بهتر ‌کند.

کلام آخر..

دوچرخه کاری با کلاس و طبقه اجتماعی افراد ندارد و هر کسی که روی آن می نشیند را بطور برابر پذیراست. دوچرخه مختص ثروتمندان یا افراد خاص نیست و از این نظر می توانیم آنرا دموکرات ترین شیوه حمل و نقل بنامیم.

دوچرخه چیزی از گرایشات سیاسی راست و چپ نمی فهمد. گرچه بعضی سیاستمداران از آن حمایت می کنند و ازآن به عنوان ابزاری سیاسی بهره می برند. در عین حال می توان دوچرخه را از جنبه ای سیاسی دانست، زیرا با دوچرخه ما شهرهایمان را به مکانهایی بهتر برای زندگی تبدیل می کنیم، آرامتر و امن تر.

پیاده‌روی و دوچرخه سواری دو فعالیت مهم، ارزان و در دسترس همگان هستند. دوچرخه‌سواری فعالیتی هوازی و بسیار سالم است که کمترین فشار را بر مفاصل وارد می‌آورد و از این رو برای افراد با سنین و درجات مختلف آمادگی مفید است. به نظر می‌رسد پیاده‌روی برای مسیرهای ۲.۵-۲ کیلومتر (۲۵-۲۰ دقیقه) و دوچرخه‌سواری برای مسیرهای ۷-۵ کیلومتر (۲۵-۲۰ دقیقه) مفید باشد.